Kumbukumbu nne za mauaji ya kimbari ya mwaka 1994 nchini Rwanda ya zaidi ya watu 800,000, hasa Watutsi, ziliongezwa kwenye orodha ya Urithi wa Dunia wa UNESCO siku ya Jumatano, shirika la utamaduni la Umoja wa Mataifa lilisema.
Maeneo ya Nyamata, Murambi, Gisozi na Bisesero yanayoadhimisha mauaji ya halaiki “yaliandikwa tu kwenye orodha ya Urithi wa Dunia wa UNESCO”, shirika hilo lilichapisha kwenye X (zamani Twitter).
Maeneo hayo manne yanaadhimisha mauaji ya halaiki ambayo yalilenga Watutsi walio wachache kwa sehemu kubwa lakini pia Wahutu wenye msimamo wa wastani ambao walipigwa risasi, kupigwa au kukatwakatwa hadi kufa na Wahutu wenye msimamo mkali kati ya Aprili na Julai 1994.
“Uamuzi huu wa kihistoria utasaidia kulinda kumbukumbu, kukanusha na kuimarisha juhudi za kuzuia mauaji ya kimbari duniani kote. #NeverAgain,” msemaji wa serikali ya Rwanda Yolande Makolo alichapisha kwenye X.
Hatua hiyo ya UNESCO pia ilikaribishwa na Naphthali Ahishakiye, katibu mtendaji wa Ibuka, chama kinachowakilisha manusura wa mauaji ya kimbari.
“Hii itafanya mauaji ya halaiki yaliyofanywa nchini Rwanda dhidi ya Watutsi kujulikana zaidi duniani kote,” aliiambia AFP mjini Kigali.
Mafuvu ya kichwa, vipande vya mifupa, nguo zilizochanika na picha za maiti zilizorundikana zikiwakabili wageni wanaotembelea Makumbusho ya Mauaji ya Kimbari ya Kigali huko Gisozi, sehemu ya mwisho ya kupumzikia ya wahasiriwa wapatao 250,000.
Kila mwaka zaidi huzikwa huku makaburi mapya yakifumbuliwa kote nchini, huku mabaki yakiwa yamehifadhiwa katika kanisa la zamani la Kikatoliki huko Nyamata, shule ya Murambi na kumbukumbu huko Bisesero iliyojengwa mnamo 1998.
Mbali na mabaki ya binadamu, maeneo hayo pia yana ushahidi wa kutosha wa mauaji ya siku 100 yaliyofanywa na vikosi vya Wahutu wenye msimamo mkali — mikuki, mapanga, marungu na silaha za blade.
Mauaji hayo yalimalizika pale tu Rwandan Patriotic Front (RPF) inayoongozwa na Watutsi ilipochukua hatamu Julai 1994, baada ya kuwashinda Wahutu wenye msimamo mkali.
Kesi za washukiwa wa mauaji ya kimbari zimefanyika nchini Rwanda, katika mahakama ya Umoja wa Mataifa katika jiji la Arusha nchini Tanzania, pamoja na Ufaransa, Ubelgiji na Marekani miongoni mwa nchi nyingine.
